सारतत्व र बाहिर देखिने रूपमा अन्तर्विराेध – भरत दाहाल
राणाहरूले दरबार हार्इस्कूल खाेलेका थिए अाफ्ना सन्तानका लागि तर त्यसकाे सानाेतिनाे उपलब्त्धि जनताले पनि पाएका थिए। एउटाका लागि गर्दा अर्काेले पनि त्यसकाे फार्इदा पाउनुकाे उदाहरण हाे याे। टनकपुर सन्धिपछि इण्डियासंग खटपट भएकाे रिषमा ‘देखार्इदिन्छु’ भन्दै गिरीजा काेइरालाले चीनसंग नाकाहरू खाेल्ने संझाैता गरे, जसकाे उपलब्धि नेपालले पायाे। दुर्इजनाकाे झगडाबाट तेश्राे पक्षले पाउने उपलब्धि हाे याे।
शेरबहादुरले लाेकाचार र भाेटका लागि लागि कमैया मुक्तिकाे घाेषणा गरेका थिए तर यसकाे सबैभन्दा ठूलाे मारमा कांग्रेसी वृत्तकाे जमिन्दार खलक पर्याे र कमैयाहरू संगठित हुने प्रकृया सुरू भयाे। नकारात्मक कदमले दिने सकारात्मक उपलब्धि हाे याे।
इण्डियनसत्ताकाे परनिर्भरता र अत्याचारलार्इ कम गर्ने ध्येयले राजा वीरेन्द्रले चीनसंग हतियार अायात गर्नु नै कालान्तरमा उनकाे हत्याकाे कारण बन्याे। राम्राे ध्येयले काम गर्दा पनि नराम्राे परिणाम निस्कने उदाहरण हाे याे।
नेपालकाे अस्तित्वलार्इ समाप्त पार्ने डिजार्इनमा “१२ बुँदे समझदारि” भएकाे थियाे तर त्यसले बनाएकाे परिवेशले अाम नेपालीहरूलार्इ देशभक्तिकाे बाटाेमा डाेर्यायाे। अँध्याराेभित्र पनि प्रकाश हुन्छ भन्ने उदाहरण हाे याे।
यसर्थ, सतहमा कुनै घटनाकाे रूप जस्ताे देखिन्छ, त्यसकाे सारतत्व त्यस्तै हुन्छ भन्ने हुँदैन। घटनाहरूकाे सार र त्यसकाे अाडमा विकास हुने सतहि रूपका बीचमा पनि यदाकदा भारि अन्तर्विराेध र विराेधाभाषकाे सम्बन्ध बनेकाे हुन्छ। बाहिर देखिने रूपलार्इ सबैथाेक ठान्दा भ्रम उत्पन्न हुन्छ। बाहिर देखिने वा देखार्इने रूपहरूका पछाडि बहकिंदा वा त्यसैलार्इ सबै थाेक ठान्दा राम्रा मानिसहरू गलत तत्वहरूका हातमा नराम्ररी फसेका छन्।
घटनाहरूप्रति दृष्टिकाेण बनाउँदा त्यसकाे मूल ट्रेन्डलार्इ हेर्नु पर्दछ। घटनाकाे मूल ट्रेन्ड के हाे र त्यसले कुन चिजकाे अपेक्षा गरेकाे छ भन्ने बुझ्नका लागि घटनाकाे पृष्ठभूमि, साे घटना सतहमा अाउँदाकाे सन्दर्भ, घटनालार्इ उत्प्रेरित गर्ने तत्व (नेतृत्व), त्यसकाे दिशा र त्यसबाट निष्कने परिणामलार्इ एकमुष्ट रूपमा अध्ययन गर्नु पर्दछ। मेरा विचारहरू यसै दृष्टिकाेणमा अाधारित हुन्छन्।
