२०७० चैत्र २७ गते, बिहीबार

काठमाडौं ,२७ चैत। भक्तपुरमा आठ रात नौ दिनसम्म मनाइने ऐतिहासिक एवं सांस्कृतिक महत्व बोकेको बिस्केट जात्रा आज बिहान पाँच बजे भैरवको पूजा गरि सुरु भएको छ ।नयाँवर्षको चार दिन अगाडि सुरु भई बैशाखको ५ गतेसम्म सञ्चालन हुने जात्रा आठ रात नौ दिनसम्म धुमधामका साथ मनाइन्छ । पहिलो दिन भैरव र भद्रकालीको पूजा गरेपछि अपरान्हदेखि भैरवनाथ र भद्रकालीको रथ तानेर जात्रा मनाउने परम्परा छ ।
विस्केट अर्थात “सर्प मारियो” भन्ने अर्थमा नेवार समुदायमा मनाइने यो जात्रामा तान्त्रिक विधि अनुसार निर्माण गरिएको भैरव र भद्रकालीको रथ तौमढीबाट क्वाछें, साकोथा, सुकुलढोका, गोलमढी पुर्‍याइ फर्काउने चलन छ ।
भैरवनाथको रथमा तलेजुका पुजारी उत्तमाङ्गराज राजोपाध्याय र तलेजुका नाइके नरेन्द्र जोशीले खड्ग, तरबार, निशान राखिसकेपछि गुठी संस्थानबाट लगिएको सरकारी पूजा सकेर रथ तान्न सुरु गरिन्छ । चैत मसान्तमा इन्द्रध्वजा सहित उठाइने लिङ्गो वैशाख १ गते साँझ ढालेपछि भेलुखेलमा भव्य मेला लाग्छ । नागनागिनीसँग जोडिएको यो जात्रालाई नेवारी भाषामा बीःसित (नाग मर्‍यो), बीय जात्रा ९नागको जात्रा०, वीःस्यात (नाग मारियो) हुँदै पछि विश्वजात्रा, भई अपभ्रंशबाट विस्केट जात्रा हुन गएको स्थानीय बुढापाकाहरू बताउँछन् ।
अजिङ्गरको स्वरूप हुने नागनागिनी मारिएको खुसीयालीमा यो जात्रा मनाउन थालिएको हो । जात्राको अन्तिम दिन बैशाख ५ गते प्रसिद्ध पाँचतले मन्दिरमा रहेको तौमढीे भैरवको रथ तानेर बेताली भैरवको मुख्य देउतालाई पूजा गरी भैरव मन्दिरमा भित्र्याएपछि जात्रा सम्पन्न गरिन्छ ।
२० वर्षयता रथ तान्दा झगडा हुने र ढुङ्गा प्रहार गर्ने परम्परा बसेपछि यसलाई रोक्न यसवर्ष भक्तपुर जिल्ला प्रशासन र प्रहरीले सुरक्षामा कडा नीति अगाडि सारेका छन् । तल्लो टोल र माथिल्लो टोलका बासिन्दाले रथलाई आ–आफ्नो टोलमा लैजान खोज्दा ढुङ्गा हानाहान हुने गर्छ । झगडा हुन नदिन यसवर्ष १३ सय भन्दा बढी सुरक्षाकर्मी खटाइएको र ८ वटा सिसी क्यामरा जडान गरिएको छ । झगडा गर्नेको पहिचान गरी सार्वजनिक मुद्धा लगाएर कारबाही गर्ने प्रहरी उपरीक्षक जगतमान श्रेष्ठले बताए ।